«بادبان‌های ارغوانی چنان معطر بودند که عطرشان، باد را عاشق کرد.» این جمله شاعرانه از شکسپیر، به افسانه‌ای اشاره دارد که در آن کلوپاترا، ملکه مصر، بادبان‌های کشتی‌اش را با عطر آغشته کرد تا مارک آنتونی، پادشاه روم، پیش از رسیدن ملکه، حضور او را با بوی خوشش احساس کند.
این داستان، تنها بخشی از تاریخ پرفراز و نشیب صنعت عطر و ادکلن است؛ صنعتی که قدمتی بیش از ۴۰۰۰ سال دارد. اگر شما هم علاقه‌مند به دانستن تاریخچه عطر در جهان هستید و می‌خواهید بدانید اولین عطر در کدام کشور ساخته شد، این مطلب را از دست ندهید.
اولین عطر دنیا چگونه ساخته شد؟
قدیمی‌ترین شکل عطر، بخار معطر حاصل از سوزاندن گیاهان خوشبو بود. این شیوه، به تمدن‌های باستانی بین‌النهرین در حدود ۴۰۰۰ سال پیش بازمی‌گردد. در آن زمان، مصریان باستان نیز اعتقاد داشتند که سوزاندن گیاهان و صمغ‌های معطر باعث خشنودی خدایان می‌شود. به همین دلیل، از صمغ‌های طبیعی و گیاهان کوهی برای ایجاد بوی خوش در مراسم مذهبی استفاده می‌کردند.
جالب است بدانید که روش‌های سنتی خوشبو کردن فضا با گیاهان معطر، امروزه نیز در بسیاری از خانه‌ها رایج است و مکملی برای استفاده از عطر، ادکلن و خوشبوکننده‌های هوا به‌شمار می‌آید.
اولین عطرساز تاریخ چه کسی بود؟
بر اساس کتیبه‌های باستانی، نخستین فردی که به‌طور حرفه‌ای در زمینه عطرسازی فعالیت کرد، زنی به نام تاپوتی (Tapputi) بود. او در هزاره دوم پیش از میلاد در منطقه بین‌النهرین زندگی می‌کرد و نامش به عنوان اولین عطرساز تاریخ بشر ثبت شده است.
قدمت عطر در مصر باستان؛ استفاده از رایحه‌ها در مومیایی و آیین‌های مذهبی
تاریخچه عطر در مصر نشان‌دهنده نقشی عمیق و معنوی است که این رایحه‌های خوشبو در فرهنگ و آیین‌های این تمدن کهن داشته‌اند. در معبد ادفو، یکی از معابد مهم مصر باستان، بخشی وجود دارد که در آن با خط هیروگلیف، دستور ساخت انواع عطرها به‌صورت دقیق ثبت شده است. این شواهد، نشان‌دهنده اهمیت بالای عطرسازی در مصر باستان است.
عطر در آیین مومیایی؛ خوشبو کردن اجساد پس از مرگ
در دوران باستان تا قرون وسطی، مصریان باستان از عطر برای مومیایی کردن مردگان استفاده می‌کردند. استفاده از عطر در مراسم مذهبی نه تنها برای خشنودی خدایان بود، بلکه بخشی جدایی‌ناپذیر از آیین مرگ و تدفین در میان اشراف‌زادگان مصری محسوب می‌شد. مردگان را در اتاق‌هایی دفن می‌کردند که با روغن‌ها و عطرهای معطر خوشبو شده بودند، گویی که رایحه عطر باید روح فرد را در سفر به جهان دیگر همراهی کند.
بوی خوش در مقبره فرعون؛ سندی بر قدرت عطرهای باستانی
یکی از نمونه‌های قابل توجه، مقبره فرعون است که هنگام کشف آن توسط باستان‌شناسان در سال ۱۸۹۷، هنوز بوی عطرهای قوی و گرم در فضا قابل استشمام بود. این موضوع نشان‌دهنده ماندگاری و قدرت ترکیبات معطر استفاده‌شده در آن زمان است.
ترکیبات اولیه عطر در مصر باستان
مصریان برای تهیه عطر از گل یاس، سوسن سفید، صمغ کندر و عسل بهره می‌بردند. این مواد نه تنها خاصیت خوشبوکنندگی داشتند، بلکه به‌دلیل خواص نگهدارنده، در فرآیند مومیایی‌سازی نیز بسیار مؤثر بودند.
امروزه نیز هنگام خرید عطر زنانه یا مردانه، بسیاری از افراد به دنبال رایحه‌هایی با طبع گرم و شیرین هستند که ریشه در همین ترکیبات باستانی دارد.
ارزش عطر در یونان باستان؛ عطری به قیمت طلا
در یونان باستان، عطر کالایی گرانبها و لوکس محسوب می‌شد؛ تا جایی که پس از فتح سرزمین‌های جدید، سربازان یونانی، عطر را مانند طلا و جواهر به‌عنوان غنیمت جنگی با خود بازمی‌گرداندند. این موضوع نشان‌دهنده ارزش بالای عطر در فرهنگ یونانی و نقش آن در آیین‌های اجتماعی و شخصی بود.
ممنوعیت استفاده از عطر در یونان؛ صرفه‌جویی در هزینه‌های سلطنتی
در قرن ششم میلادی، به‌دلیل هزینه‌های سنگین واردات عطر به یونان، پادشاه وقت تصمیم گرفت استفاده از عطر را ممنوع کند. این تصمیم با هدف کاهش هزینه‌های دربار گرفته شد. با وجود این محدودیت، استفاده از عطر همچنان در طبقات مرفه جامعه ادامه داشت و عطرسازی در یونان هیچ‌گاه به‌طور کامل متوقف نشد.
عطر در امپراطوری روم
بر خلاف یونان، در امپراتوری روم باستان، عطر و رایحه‌های معطر بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی اشراف‌زادگان بود. پادشاه نرو (Nero)، امپراتور معروف روم، قصر خود را به لوله‌های مخصوصی برای پخش عطرهای خوشبو مجهز کرده بود. در این لوله‌ها، عطرهایی با ماندگاری بالا و رایحه‌هایی مشابه گلاب جریان داشت و فضای قصر را همیشه خوشبو و دل‌انگیز نگه می‌داشت.
رومی‌ها همچنین در جشن‌ها و مهمانی‌ها از آبشارهایی معطر با گیاهان خوشبو استفاده می‌کردند تا مهمانان را با فضایی عطرآگین و لوکس شگفت‌زده کنند.
تاریخچه ادکلن در ایتالیا؛ آغاز دوران عطرهای مایع و شکوفایی صنعت عطرسازی
تاریخچه عطر و ادکلن در ایتالیا به دوران تحول صنعت عطر در قرن چهاردهم بازمی‌گردد؛ زمانی که عطرهای جامد جای خود را به عطرهای مایع دادند. این تحول بزرگ، نقطه عطفی در مسیر پیشرفت صنعت عطر و ادکلن در اروپا بود.
ونیز و فلورانس؛ قلب تپنده عطرسازی در ایتالیا
در این دوره، شهرهای ونیز و فلورانس به‌عنوان مراکز اصلی تولید عطر در ایتالیا شناخته می‌شدند. این شهرها نه‌تنها از نظر تجاری، بلکه از نظر فرهنگی نیز نقش مهمی در گسترش هنر عطرسازی ایفا کردند.
رنه فلورنتین؛ عطرساز خلاق و پیشگام در ایتالیا
یکی از چهره‌های تأثیرگذار در پیشرفت صنعت عطر ایتالیا، رنه فلورنتین (René le Florentin) بود. این عطرساز مشهور ایتالیایی با خلق رایحه‌هایی انحصاری و لوکس، نقش مهمی در توسعه عطرهای مایع ایفا کرد. او برای کاترین دو مدیسی، از خاندان ثروتمند مدیچی، عطرهایی با ترکیباتی از گل رز، شکوفه نارنج و ترنج تهیه می‌کرد؛ رایحه‌هایی که تا امروز الهام‌بخش برندهای عطرسازی هستند.
از ایتالیا تا فرانسه؛ انتقال هنر عطرسازی به دربار فرانسه
با ازدواج کاترین دو مدیسی با پادشاه فرانسه، هنری دوم، هنر و علم عطرسازی ایتالیایی به دربار فرانسه راه یافت. این اتفاق، نقطه آغاز شکوفایی عطرسازی در فرانسه بود و نقش ایتالیا به‌عنوان مهد اولیه عطرسازی در اروپا را تثبیت کرد.
نقش کاترین دو مدیسی در ورود عطر به فرانسه؛ آغاز عطرسازی مدرن با دستکش‌های معطر
کاترین دو مدیسی، همسر پادشاه فرانسه هنری دوم، یکی از چهره‌های تأثیرگذار در ورود هنر عطرسازی به فرانسه بود. او علاقه خاصی به دستکش‌های چرمی فاخر داشت، اما بوی ناخوشایند چرم دباغ‌شده، او را آزار می‌داد. برای رفع این مشکل، کاترین از عطرهای اختصاصی برای خوشبو کردن دستکش‌ها استفاده می‌کرد.
استخدام رنه فلورنتین؛ آغاز تحول در صنعت عطر فرانسه
کاترین برای تولید عطرهای شخصی‌اش، رنه فلورنتین (René le Florentin)، عطرساز مشهور ایتالیایی را به خدمت گرفت. او که در ایتالیا عطرهایی با رایحه گل رز، ترنج و شکوفه‌های بهاری برای خاندان مدیچی تهیه می‌کرد، با مهاجرت به فرانسه، دانش و هنر عطرسازی ایتالیا را به دربار فرانسه منتقل کرد.
از دستکش‌های معطر تا انقلاب در عطرسازی فرانسه
استفاده از دستکش‌های چرمی معطر توسط کاترین نه تنها یک راه‌حل شخصی برای مقابله با بوی چرم بود، بلکه به‌مرور زمان، به ترند محبوبی در میان اشراف‌زادگان فرانسوی تبدیل شد. این حرکت، جرقه‌ای برای رشد صنعت عطر در فرانسه بود و پاریس به‌تدریج به مرکز عطرسازی جهان تبدیل شد.
تاریخچه عطر در فرانسه؛ مسیر تبدیل شدن به بزرگترین تولیدکننده عطر در جهان
فرانسه، امروز به‌عنوان بزرگترین تولیدکننده عطر در جهان شناخته می‌شود. اما ریشه این جایگاه جهانی، به قرن‌ها قبل و شرایط خاص اجتماعی و بهداشتی این کشور بازمی‌گردد. در قرن هفدهم، یک باور غلط اما رایج میان فرانسوی‌ها این بود که آب ناقل بیماری است. همین تفکر باعث شد اشراف‌زادگان از استحمام دوری کنند؛ به‌طوری که پادشاه لویی چهاردهم، در طول ۷۷ سال زندگی‌اش فقط سه بار حمام کرد!
نقش عطر در پنهان‌کردن بوی بد کاخ ورسای
در آن دوران، به‌دلیل عدم رعایت بهداشت، بوی نامطبوع در کاخ ورسای به‌شدت محسوس بود. برای رفع این مشکل، خدمتکاران سلطنتی از مقادیر زیادی عطر برای خوشبو کردن فضای کاخ استفاده می‌کردند. همین استفاده گسترده از عطر، زمینه‌ساز رشد و رونق صنعت عطرسازی در فرانسه شد.
ناپلئون بناپارت؛ طرفدار جدی عطر و بهداشت شخصی
با وقوع انقلاب فرانسه، سبک زندگی دربار نیز دستخوش تغییر شد. ناپلئون بناپارت، برخلاف پادشاهان پیشین، علاقه زیادی به استحمام روزانه و استفاده از عطر داشت. او ماهانه بیش از ۵۰ بطری عطر مصرف می‌کرد و رایحه‌های خنک و مرکباتی را ترجیح می‌داد. همین علاقه ناپلئون به عطر، سبب شد محبوبیت عطر در میان مردم افزایش یابد و تقاضا برای تولید رایحه‌های متنوع بیشتر شود.
فرانسه؛ مهد تولید بهترین عطرهای جهان
هرچند فرانسه اولین کشوری نبود که از عطر استفاده کرد، اما این کشور توانست در گذر زمان، به بزرگترین و معتبرترین تولیدکننده عطر در جهان تبدیل شود. بسیاری از برندهای عطر معروف جهان ریشه در فرانسه دارند و محصولات آن‌ها در سراسر دنیا محبوب و پرفروش هستند.
برندهای معروف عطر فرانسوی که جهان را تسخیر کردند
از جمله بهترین عطرهای فرانسوی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
Dior-دیور
Chanel-شنل
Nina Ricci
Creed-کرید
Hermès-هرمس
هر یک از این برندها، با تاریخچه‌ای منحصربه‌فرد و رایحه‌هایی ماندگار، جایگاهی ویژه در دل علاقه‌مندان به عطر در سراسر جهان پیدا کرده‌اند.
تاریخچه عطر دیور؛ تولد دوباره عطرسازی فرانسه پس از جنگ جهانی
یکی از داستان‌های الهام‌بخش در تاریخچه عطر در فرانسه، مربوط به عطر دیور است. پس از جنگ جهانی دوم، دنیای مد و فشن در اروپا تقریباً نابود شده بود. در چنین فضایی، کریستین دیور تصمیم گرفت با ساخت نخستین عطر خود، صنعت عطرسازی فرانسه را احیا کند. این عطر به افتخار خواهرش کاترین دیور نام‌گذاری شد و آغازگر مسیر درخشانی برای برند دیور شد.
یک پاسخ
چه جالب